61’inci Münih Güvenlik Konferansı(MSC)’nda Avrupalı liderler, Donald Trump yönetiminin Ukrayna’daki savaş ve Avrupa savunması konusundaki son açıklamaları karşısında hazırlıksız yakalandı. ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından, Putin ile Ukrayna konusunda bir barış anlaşması müzakere etmek üzere yakında bir araya geleceklerini söyledi. Trump daha sonra Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’ye, masada kendisinin de bir sandalyesi olacağına dair güvence verdi.
MÜNİH’TE BELİRSİZLİK VE ENDİŞE
ABD yetkilileri, Avrupa ülkelerinin dahil olmayacağını belirtirken, euronews.com’un haberine göre bu durum Münih’te endişe ve belirsizliğe yol açtı. ABD’nin Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Avrupa’nın Washington, Moskova ve Kiev arasındaki yaklaşan barış görüşmelerine dahil edilmeyeceğini vurguladı.
AVRUPA LİDERLERİNDEN GAYRİRESMİ ACİL ZİRVE
Gelişmeler Avrupa’da Ukrayna’nın egemenliğinin tehlikeye gireceği ve Avrupa güvenliğinin zayıflayacağı yönünde korkulara yol açtı. Avrupa liderlerinin pazartesi günü Paris’te Avrupa ülkeleriyle gayriresmi bir Ukrayna acil zirvesi düzenlemesi bekleniyor .
Münih Güvenlik Başkanı Christoph Heusgen “Münih’ten gelen mesaj açık. Avrupa’nın olması hoş bir şey değil. Avrupa olmazsa olmazdır” dedi: “Başkan Macron, Paris’te acil bir zirve için Avrupa liderleri toplantısına hazırlanıyor.”
ABD BAŞKAN YARDIMCISI VANCE VE UKRAYNA LİDERİ ZELENSKİ VURGUSU
Münih Güvenlik Konferansı Başkanı Christoph Heusgen, 2022’de başlayan MSC başkanlığı döneminin sonunu getirerek, 61’incisi yapılan toplantısı kapattı. Heusgen kapanış konuşmasında Avrupa liderlerine, özellikle de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’ye, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in konferansta yaptığı konuşma hakkında değerlendirmede bulundukları için teşekkür etti.
VANCE’IN SÖZLERİ SONRASI HEUSGEN, KONUŞMASINDA GÖZYAŞLARINI TUTAMADI
İrlanda gazetesi rte.ie’deki habere göre duygusal bir şekilde konuşan Heusgen, “Yönetici Ewald von Kleist ile başlayan bu konferans, Cuma günü Başkan Yardımcısı Vance’in konuşmasının ardından Atlantik ötesi bir konferans olarak başladı” dedi. Heusgen, Avrupa ile ABD arasındaki büyüyen uçuruma işaret ederek, “Ortak değer temelimizin artık o kadar da yaygın olmadığı konusunda korkmalıyız” diye konuştu. Heusgen, Vance’ın bu sözlerinin ardından yaptığı konuşmada gözyaşlarını tutamadı. Bu durum “Vance’in konuşması ve Atlantik ötesi ortak değerler sistemimizin sonu hakkında konuşurken yıkılıyor”, “Amerika’yla kopuş Avrupa elitleri için travmatik” yorumlarına sebep oldu.
Vance’in, Avrupa’yı ifade özgürlüğünün engellenmesi ve demokrasi eksikliği nedeniyle eleştirdiği konuşması, aralarında Alman Başbakanı Olaf Scholz’un da bulunduğu çeşitli Avrupa liderleri tarafından tepkiyle karşılandı.
GÖREVİ STOLTENBERG’E DEVRETTİ
Eski şansölye Angela Merkel’in uzun süreli danışmanlığını yapan 69 yaşındaki Heusgen, Bayerischer Hof otelinde katılımcıların alkışları arasında görevini eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’e devretti.
Stoltenberg, Heusgen’in görev yaptığı üç yıl boyunca önemli uluslararası konferansı daha güçlü, daha geniş ve daha iyi hale getirdiğini söyledi. Stoltenberg, Norveç geçiş hükümetinde altı ay boyunca maliye bakanı olarak görev yaptıktan sonra, Şubat 2026’da yapılacak bir sonraki konferans öncesinde MSC’nin tam zamanlı organizasyonunu devralacak.
ABD BAŞKAN YARDIMCISI VANCE NE DEDİ
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance tarafından Cuma günü konferansın açılış gününde yaptığı açılış konuşmasında “Amerikan demokrasisi Greta Thunberg’in 10 yıllık azarlarına dayanabiliyorsa, sizler de Elon Musk’ın birkaç ayına dayanabilirsiniz” ifadelerini kullandı.
Amerikalı milyarder Elon Musk’ın aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisini (AfD) öven, “Almanya’yı sadece AfD kurtarabilir.” şeklindeki ifadelerine yönelik Avrupalı liderlerin “iç işlerine müdahale” suçlamasına dikkati çeken Vance, bunların ülke dışından gelen eleştiriler olduğunu söyledi.
Bu yılki konferans, Ukrayna krizine yönelik olası çözümler nedeniyle özel ilgi gördü. Ancak, Vance konuşmasında Ukrayna sorununa sadece kısaca değindi ve ABD’nin Rusya ve Ukrayna arasında makul bir çözümün mümkün olduğuna inandığını, ancak Avrupa’nın en büyük tehdidinin içeriden geldiğini belirtti. Bloğu, temel değerlerinden vazgeçmekle suçladı ve siyasi ifadeleri bastırdıklarını belirterek eleştirdi.
TEPKİLER GECİKMEDİ
ABD başkan yardımcısı beklenmedik bir şekilde Avrupalı politikacıları eleştirdi. ABD ile Avrupalı müttefikleri arasındaki anlaşmazlığı açıkça ortaya koydu. English.news.cn’de yer alan habere göre, Vance’in sözleri, bunu iç siyasetlerine dış müdahale olarak gören Avrupalı liderler arasında büyük bir muhalefetle karşılandı.
SCHOLZ: “DEMOKRASİMİZE MÜDAHALEYE İZİN VERMEYECEĞİZ”
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ertesi gün yaptığı konuşmada Vance’in sözlerine karşılık vererek, Almanya’nın “demokrasimize, seçimlerimize ve kamuoyunun demokratik oluşumuna dışarıdan müdahale edilmesine izin vermeyeceğiz” dedi.
Tsinghua Üniversitesi Uluslararası Güvenlik ve Strateji Merkezi Başkan Yardımcısı Xiao Qian, “Katılımcılar arasında Vance’in konuşmasına karşı duyulan güçlü hoşnutsuzluk, bu yılki MSC’yi farklı kılan şey. Daha önce hiç görmediğimiz bir şey” dedi.
